Αυτές τις ημέρες, μου ήρθε στο μυαλό μία πυραμίδα που είχαμε διδαχθεί στο σχολείο, αν δεν κάνω λάθος στο τέλος του γυμνασίου, ίσως και στις αρχές του Λυκείου. Ψάχνοντας την βρήκα πλέον στην ύλη του Δημοτικού (ά, ρε πως αλλάζουν οι καιροί!)
Είναι η πυραμίδα των αναγκών του Maslow ενός Ψυχολόγου που γεννήθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και ήταν ένας από τους εκφραστές της ανθρωπιστικής Ψυχολογίας.
Εν συντομία, αυτή η πυραμίδα υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος θέλει συνεχώς να βελτιώνεται. Για να το κάνει αυτό ξεκινά από τη βάση της πυραμίδας και καλύπτοντας ένα επίπεδο αναγκών μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο. Η βάση της πυραμίδας είναι οι φυσικές ανάγκες δηλαδή οι βιολογικές ανάγκες που έχει ο άνθρωπος ως οργανισμός (φαγητό, νερό, ύπνος, αέρας κλπ.)
Στην επόμενη βαθμίδα περιλαμβάνεται μία ομάδα αναγκών που μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα της ασφάλειας: Εκφράζουν την ανάγκη του ανθρώπου για στέγη, προστασία από τα στοιχεία της φύσης, υγεία και αίσθημα μη κινδύνου η απειλής της ζωής του από το περιβάλλον στο οποίο κινείται.
Αν ή όταν καλυφθούν αυτές οι ανάγκες, αρχίζουν πλέον οι κοινωνικές ανησυχίες του ατόμου. Εδώ περιλαμβάνονται η ανάγκη για φιλία, επικοινωνία, σχέσεις και φυσικά οικογένεια.
Στην περίπτωση που και αυτή η βαθμίδα της πυραμίδας καλυφθεί, τότε το άτομο αρχίζει να ενασχολείται με την αυτοεκτίμηση, την αποδοχή του εαυτού από το ίδιο το άτομο αλλά και από άλλους, μέσω επιτευγμάτων αυτοεκτίμησης και επιτυχιών, προσωπικών και κοινωνικών.
Το τελευταίο σκαλί της πυραμίδας και αυτό το οποίο λίγοι επιτυγχάνουν να «πατήσουν» είναι αυτό της αυτοπραγμάτωσης, όπου ένας άνθρωπος μπορεί να ξεδιπλώσει πλέον όλες τις δυνατότητές του ως ώριμο αποτελεσματικό και δημιουργικό ανθρώπινο ον.
Βέβαια, υπάρχει και η κριτική αυτής της άποψης, που υποστηρίζει πως η δομή της εκπλήρωσης τέτοιων αναγκών δεν είναι αυτή της πυραμίδας, πως ορισμένα επίπεδα αλληλοεπικαλύπτονται, κτλ, κτλ. Έτσι ή αλλιώς όμως, νομίζω πως αυτή η πυραμίδα αποτελεί τουλάχιστον ένα καλό μπούσουλα για περαιτέρω προβληματισμό.
Είναι η πυραμίδα των αναγκών του Maslow ενός Ψυχολόγου που γεννήθηκε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και ήταν ένας από τους εκφραστές της ανθρωπιστικής Ψυχολογίας.
Εν συντομία, αυτή η πυραμίδα υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος θέλει συνεχώς να βελτιώνεται. Για να το κάνει αυτό ξεκινά από τη βάση της πυραμίδας και καλύπτοντας ένα επίπεδο αναγκών μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο. Η βάση της πυραμίδας είναι οι φυσικές ανάγκες δηλαδή οι βιολογικές ανάγκες που έχει ο άνθρωπος ως οργανισμός (φαγητό, νερό, ύπνος, αέρας κλπ.)
Στην επόμενη βαθμίδα περιλαμβάνεται μία ομάδα αναγκών που μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα της ασφάλειας: Εκφράζουν την ανάγκη του ανθρώπου για στέγη, προστασία από τα στοιχεία της φύσης, υγεία και αίσθημα μη κινδύνου η απειλής της ζωής του από το περιβάλλον στο οποίο κινείται.
Αν ή όταν καλυφθούν αυτές οι ανάγκες, αρχίζουν πλέον οι κοινωνικές ανησυχίες του ατόμου. Εδώ περιλαμβάνονται η ανάγκη για φιλία, επικοινωνία, σχέσεις και φυσικά οικογένεια.
Στην περίπτωση που και αυτή η βαθμίδα της πυραμίδας καλυφθεί, τότε το άτομο αρχίζει να ενασχολείται με την αυτοεκτίμηση, την αποδοχή του εαυτού από το ίδιο το άτομο αλλά και από άλλους, μέσω επιτευγμάτων αυτοεκτίμησης και επιτυχιών, προσωπικών και κοινωνικών.
Το τελευταίο σκαλί της πυραμίδας και αυτό το οποίο λίγοι επιτυγχάνουν να «πατήσουν» είναι αυτό της αυτοπραγμάτωσης, όπου ένας άνθρωπος μπορεί να ξεδιπλώσει πλέον όλες τις δυνατότητές του ως ώριμο αποτελεσματικό και δημιουργικό ανθρώπινο ον.
Βέβαια, υπάρχει και η κριτική αυτής της άποψης, που υποστηρίζει πως η δομή της εκπλήρωσης τέτοιων αναγκών δεν είναι αυτή της πυραμίδας, πως ορισμένα επίπεδα αλληλοεπικαλύπτονται, κτλ, κτλ. Έτσι ή αλλιώς όμως, νομίζω πως αυτή η πυραμίδα αποτελεί τουλάχιστον ένα καλό μπούσουλα για περαιτέρω προβληματισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου