Το αυγό

 

Το αυγό είναι πολύτιμο τρόφιμο και φθηνό. Είναι η πλουσιότερη σε θρεπτικές ουσίες τροφή. Αυτό γιατί προορίζεται για την αναπαραγωγή, δηλαδή περικλείει τις ουσίες που χρειάζεται το έμβρυο μέχρι την εκκόλαψη,. 

Το αυγό αποτελείται: 

• από το κέλυφος
• από το λεύκωμα ή ασπράδι 
• από τον κρόκο

Κέλυφος

Σύνθεση του:

• Ανόργανες ουσίες 94,5% 
• Νερό 1,5% 
• Κολλαγόνο (οργανική ουσία) 4% 
• Περιέχει επίσης λεκιθίνη, χοληστερόλη και ένζυμα

Το χρώμα του κελύφους μπορεί να ποικίλει από άσπρο έως καφέ ανάλογα με το είδος της κότας. Το κέλυφος είναι πορώδες, οπότε διαπερατό από τον αέρα, ατμούς, διοξείδιο του άνθρακα, μικροβίων και οσμών.

Λεύκωμα

Το λεύκωμα σχηματίζει στους δύο πόλους του αυγού, ίνες από παχύτερη μάζα, τις χάλαζες για να συγκρατεί τον κρόκο στον κέντρο του αυγού.

Σύνθεση του:

• Νερό 85-90% 
• Πρωτεΐνες (αλβουμίνες) 12% 
•  Λίπος 0,25% 
• Τέφρα 0,6% 
•  Υδατάνθρακες (κυρίως λακτόζη) 0,7% 
•  Μικρές ποσότητες λεκιθίνης, χοληστερόλης, βιταμινών Β και ενζύμων

Κρόκος

Ο κρόκος είναι σχεδόν σφαιρικός και περιβάλλεται από στρώμα λευκής λεκίθου (μεμβράνης) το οποίο εκτείνεται μέχρι το κέντρο του και σχηματίζει λευκό πυρήνα. Έχει μεγάλη θρεπτική αξία.
 

Συστατικά κρόκου

• Νερό 45-51% 
• Πρωτεΐνες 16-17% 
• Λίπος 31-36%% 
• Τέφρα 1,3% 
• Υδατάνθρακες 0,2-1,1%
  Ο κρόκος είναι περίπου 16 γρμ. και περιέχει μεγάλη ποσότητα λευκώματος (16,3 γρμ.%) ανώτερης βιολογικής αξίας και επιπλέον 
• σίδηρο, φώσφορο, ασβέστιο, θείο, βιταμίνες (A, B, B2, B12, D)
  Το αυγό είναι εύπεπτο όταν ο κρόκος είναι ακόμη ρευστός (μελάτο). Ενώ είναι δύσπεπτο όταν είναι ωμό η πολύ σφιχτό ή όταν είναι τηγανητό.

Τα αυγά διατηρούνται:

• στην ψύξη για να εμποδιστεί η ανάπτυξη μικροοργανισμών (σε -2ο C) Κατά την απόψυξη τους πρέπει να μένουν 24 ώρες σε 8ο C για να μη συσσωρεύεται υγρασία στο κέλυφος και να μην αναπτύσσονται μικροοργανισμοί.
• στην κατάψυξη: χωρίς το κέλυφος, διότι προκαλείται το σπάσιμό τους. Δεν πρέπει να μένουν στην κατάψυξη για μεγάλο χρονικό διάστημα διότι κατά την απόψυξη μετατρέπονται σε ζελατινώδη μάζα.
  Γι΄ αυτό προσθέτουμε 10% αλάτι ή 10% ζάχαρη. Αποψύχονται με παραμονή στους 12ο C - 13ο C για 48 ώρες.

Ένα από τα δυσκολότερα ερωτήματα σε απάντηση είναι το πόσα αυγά πρέπει να τρώμε την ημέρα. Σε γενικές γραμμές υπολογίζεται ότι ένα ενήλικας πρέπει να παίρνει μέχρι 500 χλστ. γρ. χοληστερίνη. Ένα αυγό περιέχει 200 χλστ. γρ. περίπου χοληστερίνη. Επομένως 2 αυγά την ημέρα μπορούμε να τρώμε μόνο εφόσον δεν τρώμε άλλη τροφή που να περιέχει χοληστερίνη (κρέας παχύ, βούτυρο, τυρί, γάλα κλπ). Όταν υπάρχει έστω και η τάση για υπερχοληστεριναιμία τα αυγά πρέπει να αποφεύγονται τελείως. 
-

Μακρή Νάνσυ, Ειδικός Εφαρμογών Διαιτητικής